Odabrane analize
  • Gde radite analize? nađi najbolju cenu

CA 15-3 - Karcinoma antigen 15-3

Početna / Tumor markeri

CA 15-3 - Karcinoma antigen 15-3

  • CA 15-3
Cena u privatnim laboratorijama za CA 15-3 - Karcinoma antigen 15-3 je od 800 - 2000 din.
  • O analizi

    Kancer antigen 15-3 (CA 15-3) je protein koji proizvode normalne ćelije dojke a čiji se nivo povećava kod većine pacijenata sa kancerom dojke, te je njegovo određivanje korisno za praćenje odgovora na terapiju ovog kancera i kao pomoć u praćenju recidiva kancera dojke kod prethodno lečenih pacijenata sa II i III stadijumom. Koristi se zajedno sa drugim kliničkim ispitivanjima i testovima, poput receptora estrogena i progesterona, Her2/neu i testova ekspresije gena, za procenu karcinoma dojke kod neke osobe.

    Nivo CA 15-3 može biti povišen i kod nekih drugih stanja kao što su:

    • akutni hepatitis
    • ciroza jetre
    • endometrioza
    • inflamatorna bolest karlice
    • kancer pluća
    • jetrekolona
    • pankreasa

    Takođe se može povećati i tokom trudnoće.

    Vrednosti CA 15-3 kod ovih stanja su niže od vrednosti koje se nalaze kod pacijentkinja sa kancerom dojke.

  • Uzorak

    Serum.

  • Kada se ispituje?

    CA 15-3 se određuje zajedno sa drugim testovima kada se prvi put dijagnostikuje napredni rak dojke kako bi se utvrdile karakteristike karcinoma i mogućnosti lečenja. Ako je CA 15-3 u početku povišen, može se povremeno određivati njegova vrednost da bi se pratila efikasnost terapije, ali i da pomogne u praćenju recidiva. CA 15-3 se obično ne određuje kada se rak dojke otkrije rano, pre nego što se proširi (metastazira), jer nivoi neće biti povišeni u većini ranih karcinoma.

  • Priprema

    12 sati pre uzimanja uzoraka potrebno je da pacijent prestane sa uzimanjem multivitamina ili dijetetskih suplemenata koji sadrže biotin (vitamin B7), koji se obično nalazi u dodacima za kosu, kožu i nokte i u multivitaminskim preparatima.

  • Prvi online servis za tumačenje laboratorijskih nalaza

    saznaj više

  • Detaljan opis

    Karcinom dojke je najrasprostranjeniji oblik raka kod žena. Ovi tumori često proizvode mucinske antigene. To su glikoproteini velike molekulske težine kod kojih su lanci oligosaharida vezani za proteinski deo preko kiseonika iz monosaharidne jedinice (O-veza). Antigeni povezani sa tumorom kodirani od humanog gena MUC-1 poznati su pod više imena, uključujući MAM6, antigen mlečnog mucina, antigen kancera (CA) 27,29 i CA 15-3.

    Ostali maligniteti kod kojih se mogu javiti povišene vrednosti CA 15-3 uključuju:

    • pluća (71% pacijenata)
    • debelo crevo (63%)
    • pankreas (80%)
    • primarni tumor jetre (28%)
    • jajnik (64%)
    • grlić materice i
    • endometrijum

    Postoje podaci da je CA 15-3 povišen u nekim benignim bolestima, mada sa manjom učestalošću (npr. u benignoj bolesti jetre kod 42% pacijenata i u benignoj bolesti dojke kod 16% pacijentkinja).

    Kod zdravih ispitanika gornja granica koncentracije CA 15-3 je 25 kU/L. Kada se koristi ova granična vrednost 5,5% zdravih osoba, 23% pacijenata sa primarnim kancerom dojke i 69% onih sa metastatskim kancerom dojke imaju povišenu koncentraciju CA 15-3.

    CA 15-3 se ne sme koristiti za dijagnozu primarnog kancera dojke jer je učestalost nalaza povišenih vrednosti ovog tumor markera prilično niska (23%).

    CA 15-3 je najkorisniji za praćenje efekata terapije i progresije bolesti kod metastatskih pacijenata sa rakom dojke. Značajno povećanje koncentracije ovog tumor markera od najmanje 25% korelira sa progresijom bolesti kod 90% pacijenata, dok značajno smanjenje od najmanje 25% korelira sa regresijom bolesti kod 78% pacijenata. Ako koncentracija ovog parametra ostaje konstantna odnosno ako nema značajne promene to ukazuje na prisustvo stabilne bolesti kod 60% pacijenata.

    • Snižene vrednosti

    Snižena vrednost nema dijagnostički značaj, odnosno vrednosti ispod gornje granice referentnog intervala se očekuju kod zdravih osoba. Međutim nalaz koncentracija ovog tumor markera u okviru referentnih vrednosti ne isključuju postojanje ovog tumora jer se koncentracija CA 15-3 ne povećava u ranoj fazi bolesti, a kod 20-25% pacijenata sa uznapredovalim kancerom dojke se neće naći povećana vrednost ovog parametra jer se radi o takvim vrstama tumora koji ne luče CA 15-3.

    Povišene vrednosti

    Referentne vrednosti CA 15-3 su <30 U/mL. Blaga do umerena povišenja koncentracije CA 15-3 mogu se naći kod različitih kancera uključujući kancer pluća, pankreasa, jajnika, prostate i debelog creva, dobroćudnih poremećaja dojke kao i kod ciroze, hepatitisa i u određenom procentu kod zdravih osoba. Povišene koncentracije CA 15-3 viđene u nekanceroznim oboljenjima, imaju tendenciju da budu stabilne tokom vremena.

    Koncentracije CA 15-3 imaju tendenciju povećanja kako tumor raste, odnosno što je veći nivo CA 15-3, to je kancer dojke u višem stadijumu i veća je masa tumora. Kod metastatskog karcinoma dojke, najviši nivoi CA 15-3 često se primećuju kada se kancer proširi na kosti i/ili jetru.

    Povećavanje koncentracije CA 15-3 tokom vremena može ukazivati na to da osoba ne reaguje na lečenje ili da se kancer vraća.

    Trudnoća i dojenje mogu povećati nivo CA 15-3, stvarajući lažni utisak napredovanja ili recidiva bolesti.

    Napomena

    Određivanje CA 15-3 treba izvršiti zajedno sa drugim kliničkim metodama koje se koriste za rano otkrivanje recidiva.Test za CA 15-3 nije dovoljno osetljiv ili specifičan da bi se koristio kao skrining test za kancer, jer nekancerogena stanja mogu prouzrokovati povišene koncentracije ovog tumor markera.Neki pacijenti koji su bili izloženi mišjim antigenima, bilo u okruženju ili kao deo tretmana ili postupaka dijagnostičkog snimanja, mogu imati ova antitela u cirkulaciji. Prisustvo tih antitela može interferirati sa ovom analizom i dovesti do nepouzdanih rezultata testa CA 15-3.

    U retkim slučajevima može doći do interferencije usled izuzetno visokih titara antitela na rutenijum ili streptavidin.

    Ukoliko nisi pronašao/la odgovore na pitanja u vezi tvojih rezultata možeš ih poslati nama na tumačenje, detaljno ćemo pogledati tvoje rezultate i odgovoriti na sva pitanja koja imaš.

    saznaj više

      Literatura
    1. Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. Edited by CA Burtis, ER Ashwood, DE Bruns. St. Louis, MO. Elsevier Saunders, 2018; 436-478
    2. CA 15-3, Serum. Mayo Clinic Mayo Medical Laboratories. Dostupno online na https://www.mayocliniclabs.com/test-catalog/Overview/81607. Pristupljeno 29.03.2021.
    3. Lin DC, Genzen JR: Concordance analysis of paired cancer antigen (CA) 15-3 and 27.29 testing. Breast Cancer Research and Treatment. 2018;167:269-276.
    4. Kallioniemi OP, Oksa H, Aaran RK, Hietanen T, Lehtinen M, Koivula T: Serum CA 15-3 assay in the diagnosis and follow-up of breast cancer. Br J Cancer. 1988 Aug;58(2):213-215.

Tamara Milošević, diplomirani farmaceut - medicinski biohemičar

Rođena 1985. godine u Trebinju. Diplomirala na Farmaceutskom fakultetu u Beogradu 2009. godine na smeru medicinska biohemija. Trenutno student doktorskih studija na Farmaceutskom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Zaposlena u SLD KBC Zvezdara na poslovima magistra farmacije-medicinskog biohemičara.