Odabrane analize
  • Gde radite analize? nađi najbolju cenu zatvori

Feritin

Početna / Anemije

Feritin

  • FRT
  • FER
Cena u privatnim laboratorijama za Feritin je od 720 - 1300 din.
  • O analizi

    Feritin je protein koji služi za skladištenje gvožđa u ćelijama. Njegova koncentracija u serumu je mala (u odnosu na ukupnu koncentraciju u organizmu) ali proporcionalna koncentraciji u ćelijama, tako da određivanje koncetracije serumskog feritina služi za procenu statusa gvožđa u organizmu. Služi za praćenje nedostatka gvožđa, razlikovanje anemije uzrokovane deficijencijom gvožđa od anemije u hroničnim bolestima i za praćenje terapijskog efekta.

  • Uzorak

    Uzorak seruma ili plazme

  • Kada se ispituje?

    Određivanje feritina služi za praćenje deficijencije gvožđa, zajedno sa ostalim testovima uz kliničku sliku za postavljanje dijagnoze anemije. Za praćenje terapije gvožđem, detekciju opterećenja i akumulacije gvožđa.

  • Priprema

    Za većinu laboratorijskih ispitivanja krvi neophodna je priprema koja podrazumeva uzimanje uzorka (na prazan stomak) ujutru, 12 sati nakon poslednjeg obroka. Iako feritin ne pokazuje cirkadijalni ritam, ovo je neophodno zato što uzimanje hrane pred vađenje krvi dovodi po porasta koncentracije glukoze, holesterola, triglicerida, proteina itd. što može da ometa merenje tačne koncentracije feritina.Ne određivati koncentraciju feritina neposredno posle oralne (10 dana), intravenozne (3 dana) ili intramuskularne (mesec dana) terapije gvožđem.

  • Detaljan opis

    Feritin je glavni depo oblik gvožđa u organizmu, koji predstavlja kompleks proteina apoferitina i trovalentnog gvožđa. Sintetiše se intracelularno, kao odgovor na povećanje sadržaja gvožđa, sprečavajući tako toksičnu reakciju slobodnog gvožđa u ćeliji.

    Prisutan je u svim ćelijama i predstavlja mobilan oblik koji može da veže ili oslobodi gvožđe koje onda postaje dostupno drugim tkivima i organima. Procesi oksidacije i redukcije se dešavaju veoma brzo, tako da se iz feritina vrlo brzo oslobađa gvožđe i izlazi na površinu apoferitina.

    Oslobođeni feritin u sistemskoj cirkulaciji i koncentracija feritina u serumu direktno je proporcionalna sadržaju feritina u ćeliji.

    Približno trećina telesnih rezervi gvožđa je deponovana u jetri, jedna trećina u koštanoj srži a ostatak u slezini i drugim organima.

    Feritin se u različitim tkivima nalazi u obliku različitih oblika: izoferitina. Subjedinice (polipeptidni lanci) koje čine feritin su teške (H) i lake (L). U zavisnosti od odnosa H i L subjedinica postoje kiseliji i bazniji izoferitini. Bazniji izoferitini su prisutni u tkivima u kojima se deponuje gvožđe (kosti, jetra, slezina). U cirkulaciji feritini su bazni, kompleksirani sa ugljenim hidratima (glikozilirani), sadrže uglavnom L lance, malo gvožđa i njihova količina je proporcionalna količini uskladištenog gvožđa. U slučajevima leukemije, tumora, limfoma, poremećaja eritropoeze u krvotok se oslobađaju kiseli feritini. Ukoliko su u serumu prisutni i kiseli i bazni izoferitini, zbog nemogućnosti metoda da razlikuju izoferitine, izmerena vrednost obuhvatiće obe vrednosti. Zbog toga rezultate treba tumačiti u sklopu drugih dijagnostičkih testova, kliničkom slikom pacijenta i istorijom bolesti.

    Kod velikog viška gvožđa, veći deo feritina u tkivima se pretvara u hemosiderin. Hemosiderin je nerastvorni kompleksni derivat feritina koji sadrži veću količinu gvožđa. Nastaje u ćelijama parcijalnom degradacijom feritina u lizozomima. Mobilizacija gvožđa iz hemosiderina je mnogo sporija nego iz feritina.

    • Tvoji rezultati su van referentnih vrednosti?

    Saznaj u roku od 4h šta to znači!

    Pokreni tumačenje laboratorijskih nalaza
    Napomena

    Koncentracije feritina određenog testovima različitih proizvođača mogu varirati zbog razlika u metodama i specifičnosti testova. Vrednosti feritina je najbolje pratiti jednom metodom, tj. u jednoj laboratoriji. Rezultati ovog testa nisu apsolutni dokaz prisustva ili odsustva oboljenja. Rezultate testa će tumačiti lekar zajedno sa drugim dijagnostičkim testovima kao i kliničkom slikom pacijenta.

    Feritin ne pokazuje cirkadijalni ritam (za razliku od gvožđa). Preporuka je da se ne koristi ikteričan, lipemičan i hemoliziran uzorak.

    Feritin je pozitivan reaktant akutne faze pa će njegove vrednosti biti povećane kod infekcije i zapaljenja. Preporuka je da se prilikom tumačenja koncentracije feritina, isključi postojanje reakcije akutne faze praćenjem markera inflamacije (CRP, sedimentacije, fibrinogena).

    Kod pacijenata sa oštećenjima jetre (hepatitis, toksični agensi, alkoholizam), vrednost feritina je povišena zbog smanjenog katabolizma.

    Estrogen koji ulazi u sastav kontraceptivnih tableta povećava koncentraciju feritina kod premenopauze.

    Hormonska terapija kod žena u postmenopauzi ne utiče na koncentraciju feritina.

    Radioaktivna sredstva ne davati 4 dana pre izvođenja analize.

      Literatura
    1. Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. Edited by CA Burtis, ER Ashwood, DE Bruns. St. Louis, MO, Elsevier Saunders, 2012, pp 985-1030.
    2. Young DS, Effects of Drugs on Clinical Laboratory Tests. 5th ed. Washington, AACC Press; 2000.
    3. Bornhorst JA, Roberts RF, Roberts WL. Assay-specific differences in lipemic interferencein native and Intralipid-supplemented samples. Clin Chem 2004; 50:2197-201.
    4. Clinical and Laboratory Standards Institute (formerly NCCLS). Evaluation of PrecisionPerformance of Quantitative Measurement Methods; Approved Guideline – SecondEdition. NCCLS Document EP5-A2. Wayne, PA: Clinical and Laboratory StandardsInstitute; 2004.
    5. Clinical and Laboratory Standards Institute (formerly NCCLS). Protocols forDetermination of Limits of Detection and Limits of Quantitation; Approved Guideline.NCCLS document EP17-A. Wayne, PA: Clinical and Laboratory Standards Institute;2004.

Jelena Kotur Stevuljević, Dr sc., redovni profesor Farmaceutskog fakulteta u Beogradu

Rođena 1969. godine u Smederevu. Diplomirala, a kasnije odbranila magistarski i doktorski rad na Farmaceutskom fakultetu Univerziteta u Beogradu iz oblasti medicinske biohemije. Na Katedri za medicinsku biohemiju Farmaceutskog fakulteta je zaposlena od 1996, a od 2018. i kao redovni profesor. Dobitnik je brojnih stipendija i nagrada, a 2020. godine se našla na listi 2% najuticajnijih naučnika u svetu baziranoj na standardizovanoj metrici citiranja svih naučnika i naučnih disciplina koju je objavio Univerzitet Stanford.
 Centralna tema njenih istraživanja je razvoj analitike za kvantifikaciju oksidativnog stresa u biološkim tečnostima. Recezent svih tekstova na ovim stranicama.