Test se koristi za potvrdu trudnoće.
Takođe, klinički značaj je i u dijagnostici vanmateričnih trudnoća, kao pomoć u dijagnostici abnormalnosti kod ploda, za praćenje rizičnih trudnoća, ali i za dijagnostiku i praćenje tumora germinativnih ćelija i gestacionih trofoblastičnih bolesti.
Serum, heparinizirana plazma, prvi jutarnji urin.
Ispitivanje hCG-a može biti kvalitativno i kvantitativno. Kvalitativno je najčešće u svrhe preliminarnog utvrđivanja prisusutva trudnoće. Kvantitativno se radi u svrhe:
Test ne zahteva posebnu pripremu pre odlaska u laboratoriju. Kada su u pitanju kvalitativni testovi u uzorcima urina, poželjno je testirati prvi jutarnji urin, jer je nivo hCG-a očekivano u njemu veći. Ukoliko se koriste diuretici onda može doći do lažno negativnih rezultata testa zbog razblaživanja uzorka. Lažno pozitivni rezultati testa u urinu mogu se sresti kod proteinurija (prisustvo značajnih količina proteina u urinu) i hematurija (prisustvo krvi u urinu). Takođe, test na trudnoću urađen u uzorku urina može biti lažno negativan ukoliko se ne ispoštuje uputstvo za izvođenje ili se test izvede previše rano. Što se tiče kvantitativnih testova u krvi, oni su mahom svi specifični i sa malim brojem interferencija. Ometajući mogu biti lekovi protiv neplodnosti koji sadrže ovaj hormon, neki lekovi iz grupe antikonvulziva, antiparkinsonika, hipnotika ili lekova za smirenje. Dodatno, kod nekih autoimunih bolesti usled sličnosti antitela sa molekulom hCG-a može biti lažno pozitivnih rezultata. Ukoliko se radi određivanje hCG-a u seriji poželjno je da se koristi ista metoda radi pravilnog praćenja i tumačenja rezultata testa.
Humani horionski gonadotropin je glikoprotein po strukturi, koji se sastoji od proteinskog omotača sa razgranatim ugljenohidratnim bočnim lancima na čijem se terminalnom kraju nalazi sijalinska kiselina. Ovaj hormon je heterodimer sastavljen od dve subjedinice: α i β. Alfa subjedinica je po strukturi zajednička sa hormonima LH, FSH i TSH, dok je beta po rasporedu aminokiselina slična beta subjedinici LH, ali je po sadržaju ugljenih hidrata imunospecifična za hCG. Subjedinice se sintetišu odvojeno i geni za njihovo kodiranje nalaze se na različitim hromozomima. Vezane su nekovalentnim vezama i razdvajanjem subjedinica gubi se hormonska aktivnost. U serumu majke može se naći nekoliko oblika hCG-a: intaktni i razdvojen na subjedinice
hCG se sintetiše u sincitiotrofoblastnim ćelijama placente vrlo brzo posle začeća (trofoblast je formacija ćelija koje se formiraju po ugrađivanju oplođene jajne ćelije u zid materice i od nje jednim delom nastaje posteljica, tj.placenta). Vrednosti rastu u krvi trudnice, a prati ih eliminacija urinom, te je moguće i iz ovog uzorka pouzdano utvrditi prisustvo trudnoće već u prvim danima po izostanku menstruacije. U normalnim trudnoćama se nivo hCG-a u krvi pravilno duplira na svaka dva dana i maksimum dostiže između 8-11. nedelje trudnoće. Vrednosti nakon toga opadaju, takođe ujednačeno. Tačna koncentracija hCG može da posluži kao parametar za utvrđivanje starosti fetusa. Fiziološka uloga hCG-a je u održavanju corpus luteuma, koje će proizvoditi progesteron i estrogen za dalje održavanje trudnoće. Kasnije ulogu u proizvodnji progesterona preuzima placenta, te je zato nivo hCG-a u kasnijim stadijumima trudnoće značajno niži.
Kod ektopičnih (vanmateričnih) trudnoća nivo hCG-a raste, ali ne pravilno, već znatno sporije i zato je poželjno testiranje raditi u više dana u pravilnim razmacima kako bi se utvrdio trend rasta.
Ukoliko postoji poremećaj u razvoju ploda, nivo hCG-a biće povišen ili snižen, zavisno od stanja i stadijuma trudnoće. Zato se u prenatalnim skrininzima na najčešće genetske abnormalnosti fetusa nalazi i test na βhCG.
Takođe, neka druga tkiva osim placentalnog mogu produkovati hCG. To se najčešće dešava u patološkim stanjima i kod određenih tumora, kada je značajno visoka koncentracija hCG-a i prisutna je disproporcija u sintezi njegovih subjedinica. Zato se hCG kao intaktan ili njegova beta subjedinica mogu koristiti kao tumor markeri. Stanja povezana sa ovakvom ulogom hCG-a su gestacijska trofoblastna bolest, tumori testisa, tumori jajnika i neki tumori koji produkuju između ostalog i hCG (neki tumori pluća, jetre, tumor dojke).
Saznaj u roku od 4h šta to znači!
Koncentracije hCG-a određene testovima različitih proizvođača mogu varirati zbog razlika u metodama i specifičnosti testova. Zavisno od metode i karakteristika testa, ali pre svega od faze trudnoće referentni opsezi se razlikuju. Preporučuje se tumačenje rezultata prema referentnim vrednostima uspostavljenim u samoj laboratoriji definisanim u populaciji koja gravitira toj laboratoriji.
Nemojte interpretirati rezultate testa kao apsolutni dokaz prisustva ili odsustva nekog stanja. Rezultate testa interpretirajte zajedno sa drugim dijagnostičkim testovima kao i kliničkom slikom pacijenta.
Sanja Milutinović, diplomirani farmaceut - medicinski biohemičar
Rođena 1989. godine u Paraćinu. Diplomirala je na Farmaceutskom fakultetu u Beogradu na smeru magistar farmacije-medicinski biohemičar 2013 godine. Dobitnik je nagrade prof. dr Ivan Berkeš kao najbolji student magistar farmacije–medicinski biohemičar u školskoj 2012/2013 godini. Nakon položenog državnog ispita započinje radni odnos u odeljenju za laboratorijsku dijagnostiku Doma zdravlja Kuršumlija 2015.godine. Trenutno je načelnik laboratorijske dijagnostike Doma zdravlja Kuršumlija.