O analizi

Hemoglobin se određuje u sklopu određivanja kompletne krvne slike (KKS) i rezultati se interpretiraju zajedno sa rezultatima eritrocita i hematokrita.

Uzorak

Uzorak pune krvi.

Kada se ispituje?

U sklopu određivanja kompletne krvne slike, kod sumnje na stanja koja dovode do smanjenja ili povećanja koncentracije hemoglobina (anemija i policitemija).

Priprema

Test ne zahteva posebnu pripremu pre odlaska u laboratoriju.

Detaljan opis

Hemoglobin je protein koji sadrži dvovalentno gvožđe, čini 90% suve materije eritrocita i daje im karakterističnu crvenu boju. Hemoglobin omogućava eritrocitu da u plućima veže kiseonik i prenese ga do tkiva, a prolaženjem kroz tkivne kapilare kiseonik se velikim delom oslobodi iz hemoglobina i prelazi u ćelije. Takođe, omogućava transport male količine ugljen-dioksida od tkiva do pluća i tako omogućava njegovu eliminaciju i samim tim omogućava održavanje stalne koncentracije vodonikovog jona u krvi. Da bi se obezbedila normalna sinteza hemoglobina neophodno je da se u citoplazmi eritrocita nalaze dovoljne količine:

• Vitamina B12
• Folne kiseline
• Gvožđa
• Vitamina B6
• Vitamina C
• Kobalta
• Cinka
• Bakra

Hemoglobin se određuje u sklopu određivanja kompletne krvne slike (KKS) i rezultati se interpretiraju zajedno sa rezultatima eritrocita i hematokrita.

Razna stanja i oboljenja koja utiču na broj eritrocita posledično utiču i na koncentraciju hemoglobina u krvi. Generalno, nivo hemoglobina i hematokrita raste kada raste broj eritrocita, a opada kada opada produkcija eritrocita u koštanoj srži, kod hemoliznih anemija kada dolazi do raspadanja eritrocita i kod obilnih krvarenja.

Smanjenje broja eritrocita, hemoglobina i hematokrita rezultuje anemijom. Neki od uzroka nastanka anemije su:

• Trauma
• Destrukcija eritrocita (hemolitička anemija, hemoglobinopatije, talasemije, abnormalnosti membrane eritrocita, defekti enzima u eritrocitu)
• Iznenadna (akutna) ili hronična krvarenja (npr. iz digestivnog trakta, usled pucanja čira, polipa, kancera kolona; iz uterusa kod žena - obilna menstrualna krvarenja)
• Deficijencija vitamina B12 ili folne kiseline, koji su potrebni za sazrevanje eritrocita
• Oštećenje koštane srži (dejstvo otrova, hemioterapija, zračenje, infekcija, lekovi)
• Oboljenja koštane srži (leukemija, multipli mijelom, mijelodisplastični sindrom, limfom)
• Hronične inflamatorne bolesti i stanja
• Bubrežna insuficijencija (oboljenja bubrega dovode do smanjene produkcije eritropoetina, hormona koga stvaraju bubrezi, a čija je uloga stimulacija produkcije eritrocita u kostnoj srži)

Povećanje broja eritrocita, nivoa hemoglobina i hematokrita dovodi do policitemije. Neki od uzroka nastanka policitemije su:

• Dehidratacija
• Oboljenja pluća (stanja u kojima je disanje otežano)
• Kongenitalna oboljenja srca
• Tumor bubrega
• Pušenje
• Genetska oboljenja
• Policitemija rubra vera

Hematološki analizatori direktno određuju broj eritrocita (RBC), hemoglobin i prosečnu zapreminu eritrocita (MCV). Da bi se dobila potpunija informacija o stanjima koja pogađaju eritrocite, u sklopu KKS određuju se i eritrocitni indeksi. U eritrocitne indekse spadaju MCV, MCH i MCHC.

MCV (engl. mean cell volume) - prosečna zapremina eritrocita predstavlja odnos hematokrita i broja eritrocita.

Povećan je kod:

• Makrocitne anemije (megaloblastne i nemegaloblastne)

Snižen je kod:

• Mikrocitne anemije

MCH (engl. mean cell hemoglobin content) - prosečna količina hemoglobina u eritrocitu predstavlja odnos koncentracije hemoglobina i broja eritrocita.

Povećan je kod:

• Makrocitne anemije
• Novorođenčadi

Snižen je kod:

• Mikrocitne i normocitne anemije

MCHC (engl. mean cell hemoglobin concentration) - prosečna koncentracija hemoglobina u eritrocitu predstavlja odnos koncentracije hemoglobina i hematokrita.

Povećan je kod:

• Sferocitoze
• Novorođenčadi
• Dehidratacije

Snižen je kod:

• Deficijencije gvožđa
• Mikrocitne anemije
• Hroničnog gubitka krvi
• Nekih talasemija