O analizi

Oralni test tolerancije na glukozu služi kao smernica za postavljanje dijagnoze predijabetesa i dijabetesa, pored koncentracije glukoze našte i koncentracije glikohemoglobina (HbA1c). Ovim testom se određuje koncentracija glukoze u krvi, nakon što se popije tačno određena količina glukoze. Značajan je u slučajevima kada dijagnoza dijabetesa nije jasna (glukoza našte <7,0 mmol/L ili dobijeni različiti rezultati u dva određivanja).

Uzorak

Uzorak seruma, plazme ili pune krvi.

Kada se ispituje?

Kod postavljanja dijagnoze dijabetesa i predijabetesa, kod trudnica.

Priprema

Potrebno je ispoštovati sledeća pravila pri izvođenju OGTT:

• vaditi krv ujutru posle 10-14 sati gladovanja
• tri dana pre izvođenja testa pacijent treba da uzima hranu bogatu ugljenim hidratima (najmanje 150g dnevno)
• četiri dana pre izvođenja testa pacijent ne sme da pije lekove (u dogovoru sa lekarom) koji utiču na metabolizam glukoze
• trideset minuta pre izvođenja testa pacijent treba da miruje.
• u toku trajanja testa pacijent treba da miruje, ne sme da jede, ni da puši

Detaljan opis

Oralni test tolerancije na glukozu, glukoza-tolerans test ili oralni test opterećenja glukozom (OGTT) je funkcionalni test koji se koristi za postavljanje dijagnoze dijabetesa u slučaju da se vrednosti glukoze u krvi (pre izvođenja testa) kreću u rasponu od 6,0 - 6,9 mmol/L ili ako se u dva navrata dobiju nekonzistentni rezultati. Prema preporuci Svetske zdravstvene organizacije (SZO) nivo glukoze u plazmi našte iznad 7,0 mmol/L, dobijen u dva navrata uz kliničke i amnestičke podatke, sam za sebe je dovoljan za dijagnozu dijabetesa, mada je prema najnovijim preporukama SZO i ADA (engl. American Diabetes Association) preporučeno određivanje i koncentracije HbA1c za potvrdu dijagnoze dijabetesa.

izvođenje testa:

Pacijentu se krv vadi našte, zatim popije 75 g glukoze rastvorene u 250-300 ml vode (deca 1,75g glukoze/kg telesne težine, a najviše 75 g), zatim se krv uzima nakon 120 minuta od unošenja glukoze i u oba uzorka se određuje koncentracija glukoze. Na početku testa se može uzeti i uzorak urina za analizu glukoze i ketonskih tela i pozitivni rezultati su kontraindikacija za izvođenje testa.

Pacijentu se krv vadi našte, zatim popije 75 g glukoze rastvorene u 250-300 ml vode (deca 1,75g glukoze/kg telesne težine, a najviše 75 g), zatim se krv uzima nakon 120 minuta od unošenja glukoze i u oba uzorka se određuje koncentracija glukoze. Na početku testa se može uzeti i uzorak urina za analizu glukoze i ketonskih tela i pozitivni rezultati su kontraindikacija za izvođenje testa.

Smernice za dijagnostifikovanje dijabetesa su:

Kada se jednom postavi dijagnoza dijabetesa, dalje izvođenje OGTT nije od koristi za praćenje toka bolesti. Međutim, kod pacijenata sa intolerancijom na glukozu, test treba ponavljati nakon 1-2 godine.

OGTT se koristi i prilikom postavljanja dijagnoze gestacijskog dijabetesa. ADA i Međunarodna grupa sa različitim predstavnicima za dijabetes i akušerstvo (IADPSG -International Association of Diabetes and Pregnancy Study Groups) 2018. godine su dali nove preporuke za dijagnozu dijabetesa u trudnoći i to putem jedne od dve strategije:

1. Sa 75 g glukoze našte, nakon 8h noćnog gladovanja
• Uraditi OGTT sa 75 g glukoze, sa merenjem glukoze nakon 1 sat i 2 sata od unošenja glukoze u 24-28 nedelji trudnoće, kod žena bez ranije postavljene dijagnoze gestacijskog dijabetesa
• Dijagnoza gestacijskog dijabetesa se postavlja ukoliko je bar jedna vrednost glukoze veća ili jednaka od navedenih vrednosti:
• glukoza našte: ≥5,1 mmol/L
• glukoza nakon 1 sata: ≥ 10,0 mmol/L
• glukoza nakon 2 sata: ≥ 8,5 mmol/L
2. Skrining sa 50 g glukoze (slučajni uzorak bilo kada tokom dana, bez gladovanja)
• Odrediti koncentraciju glukoze kod trudnice u 24-28 nedelji trudnoće, nakon 1h od uzimanja 50 g glukoze.
• Ako je vrednost veća od 7,8 mmol/L uraditi i definitivan OGTT test našte sa 100 g glukoze.
• Dijagnoza GDM se utvrđuje ako je bar JEDNA od četiri koncentracije glukoze određene našte, nakon 1h, 2h, 3h od uzimanja 100g glukoze veća od vrednosti prikazane u tabeli: