Test se koristi za određivanje brzine sedimentacije eritrocita u krvi nakon stajanja od 1h u uskoj uspravno postavljenoj epruveti pod kontrolisanim uslovima. Služi kao pomoć kod detekcije i procene karakteristika infekcija, povreda tkiva različitog uzroka, različitih inflamatornih poremećaja i sličnih povezanih stanja u organizmu (kancer, artritis, autoimuna oboljenja i slično). Test nije specifičan za detekciju pojedinačnih poremećaja, te se ne sme koristiti kao samostalan parametar u dijagnostici i praćenju gore navedenih stanja, ali može biti koristan marker diferencijalne dijagnostike reumatske polimijalgije, sistemskog vaskulitisa ili temporalnog arteritisa.
Citratna krv, bitan je odnos krvi i antikoagulansa u epruveti.
Sedimentacija eritrocita je koristan parametar za dokazivanje prisustva zapaljenja u organizmu. Međutim nije specifičan parametar. Zapaljenje je deo imunog odgovora organizma na neki stimulans; može biti akutno, kada se razvija brzo: posle trauma, povreda ili infekcija, ili hronično kada se razvija tokom vremena, najčešće u stanjima kakva su autoimuna oboljenja i kanceri. U svakom od navedenih stanja sedimentacija će biti povišena. Za diferencijaciju uzroka zapaljenja koriste se bolji parametri, poput CRP-a i sličnih markera, a sedimentacija može da posluži kao dodatni dokaz o prisustvu zapaljenja u organizmu ili za razlikovanje reumatskih zapaljenskih procesa sa karakteristično visokom sedimentacijom poput sistemskog vaskulitisa, reumatske polimijalgije, temporalnog arteritisa, ali i multiplog mijeloma i sličnih bolesti. Značajna prednost sedimentacije je u tome što se kao test jednostavno izvodi, jeftin je parametar i ne zahteva posebne uslove za izvođenje testa.
Test ne zahteva posebnu pripremu pre odlaska u laboratoriju.
Brzina sedimentacije eritrocita predstavlja proces u kome se eritrociti talože (izazvano silom Zemljine teže) stajanjem krvi pri čemu se iznad sloja ćelija izdvaja nivo plazme, tj. deo krvi bez ćelijskih elemenata. U normalnim uslovima, kada se krv postavi u tanku, usku, graduisanu vertikalnu epruvetu i ostavi da stoji sat vremena u kontrolisanim ambijentalnim uslovima eritrociti se talože sporo ostavljajući mali sloj plazme iznad ćelija. Taj nivo može se očitati i izražava se u mm stuba krvi na 1h. U inflamatornim stanjima, nevezano za njihov uzrok, eritrociti se talože brže i nivo plazme je viši. Razlog tome je promena u osobinama same krvi, kada se gubi negativni naboj na eritrocitima usled povećene koncentracije proteina u krvi (u zapaljenskim procesima sintetišu se proteini, tzv. proteini akutne faze: CRP, fibrinogen, imunoglobulini, imuni kompleksi i drugi) čime dolazi do slepljivanja eritrocita i bržeg taloženja. Porast sedimentacije eritrocita odigrava se najmanje 24 h od pokretanja zapaljenske reakcije, a posle završetka odgovora organizma (reakcija akutne faze) opada sa poluživotom 4-6 dana.
Saznaj u roku od 4h šta to znači!
Test za određivanje brzine sedimentacije eritrocita ne podleže interferencijama, osim visoke ambijentalne temperature, kada viša temperatura može dodatno ubrzati taloženje eritrocita. Uočeno je da se kod trudnica, tokom menstruacije i kod starijih osoba javljaju blago povišene vrednosti, dok se u stanjima sa anemijom mogu javiti i lažno više vrednosti (zbog manjeg broja eritrocita). Lekovi kao što su antipiretici i analgetici mogu smanjiti sedimentaciju. Preporučuje se tumačenje rezultata prema referentnim vrednostima uspostavljenim u samoj laboratoriji definisanim u populaciji koja gravitira toj laboratoriji. Nemojte interpretirati rezultate testa kao apsolutni dokaz prisustva ili odsustva nekog stanja. Rezultate testa interpretirajte zajedno sa drugim dijagnostičkim testovima kao i kliničkom slikom pacijenta.
Sanja Milutinović, diplomirani farmaceut - medicinski biohemičar
Rođena 1989. godine u Paraćinu. Diplomirala je na Farmaceutskom fakultetu u Beogradu na smeru magistar farmacije-medicinski biohemičar 2013 godine. Dobitnik je nagrade prof. dr Ivan Berkeš kao najbolji student magistar farmacije–medicinski biohemičar u školskoj 2012/2013 godini. Nakon položenog državnog ispita započinje radni odnos u odeljenju za laboratorijsku dijagnostiku Doma zdravlja Kuršumlija 2015.godine. Trenutno je načelnik laboratorijske dijagnostike Doma zdravlja Kuršumlija.